İdrar Sondası: Kullanımı, Türleri ve Bakımı

İdrar sondası, mesaneden idrarı tahliye etmek için kullanılan tıbbi bir cihazdır. Bu araç, çeşitli sağlık durumlarında geçici veya uzun süreli olarak kullanılabilir. İdrar sondaları, hastaların yaşam kalitesini artırabilir ve bazı durumlarda hayat kurtarıcı olabilir. Bu makalede, idrar sondasının ne olduğunu, nasıl kullanıldığını ve bakımının nasıl yapılacağını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

İdrar Sondası: Kullanımı, Türleri ve Bakımı Image by Seidenperle from Pixabay

  • Mesane boşaltma problemleri

  • Ameliyat sonrası iyileşme sürecinde

  • Uzun süreli yatağa bağımlı hastalarda

  • Nörolojik bozukluklarda

  • Prostat büyümesi gibi tıbbi durumlarda

Her hastanın durumu farklı olduğundan, sonda kullanımına karar vermek için mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.

İdrar sondası türleri nelerdir?

İdrar sondalarının çeşitli türleri bulunmaktadır. Her tür, belirli ihtiyaçlara ve durumlara göre tasarlanmıştır. Başlıca idrar sondası türleri şunlardır:

  1. Foley Kateteri: En yaygın kullanılan türdür. Mesanede kalıcı olarak tutulabilen bir baloncukla donatılmıştır.

  2. Aralıklı Kateter: Kısa süreli kullanım için tasarlanmıştır. Her kullanımdan sonra çıkarılır.

  3. Suprapubik Kateter: Karın duvarından mesaneye yerleştirilir.

  4. Kondom Kateter: Erkekler için tasarlanmış, penis üzerine geçirilen dış kateterdir.

  5. Coude Tip Kateter: Bükülmüş ucu sayesinde, prostat büyümesi olan erkeklerde kullanımı daha kolaydır.

Doğru sonda türünün seçimi, hastanın tıbbi durumuna, kullanım süresine ve kişisel tercihlerine bağlıdır.

İdrar sondası nasıl takılır ve çıkarılır?

İdrar sondasının takılması ve çıkarılması, steril koşullarda ve eğitimli bir sağlık profesyoneli tarafından yapılmalıdır. Genel olarak süreç şu şekildedir:

  1. Eller iyice yıkanır ve steril eldiven giyilir.

  2. Genital bölge antiseptik solüsyonla temizlenir.

  3. Steril kayganlaştırıcı jel kullanılarak sonda üretradan nazikçe ilerletilir.

  4. Sonda mesaneye ulaştığında idrar akışı başlar.

  5. Foley kateter kullanılıyorsa, balon şişirilir.

  6. Sonda, idrar torbasına bağlanır.

Çıkarma işlemi de benzer şekilde steril koşullarda gerçekleştirilir. Foley kateterde önce balon indirilir, ardından sonda nazikçe çekilir.

İdrar sondası bakımı nasıl yapılır?

Doğru bakım, enfeksiyon riskini azaltır ve hastanın konforunu artırır. İdrar sondası bakımında dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

  • Eller sık sık yıkanmalıdır.

  • Genital bölge günlük olarak su ve sabunla temizlenmelidir.

  • Sonda ve idrar torbası düzenli olarak kontrol edilmelidir.

  • İdrar torbası mesane seviyesinin altında tutulmalıdır.

  • Torba düzenli olarak boşaltılmalıdır.

  • Sıvı alımı yeterli düzeyde tutulmalıdır.

  • Anormal belirtiler (ağrı, ateş, kanlı idrar) hemen bildirilmelidir.

Uzun süreli sonda kullanımında, düzenli sağlık kontrolleri önemlidir.

İdrar sondası kullanımının riskleri nelerdir?

İdrar sondası kullanımı, bazı riskleri beraberinde getirebilir. Bu riskler arasında:

  • İdrar yolu enfeksiyonları

  • Üretral travma veya yaralanma

  • Mesane taşları

  • Sonda tıkanması

  • Cilt tahrişi veya yaraları

Bu riskleri en aza indirmek için, sonda bakımına özen göstermek ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak önemlidir.

İdrar sondası maliyetleri ve tedarik

İdrar sondaları ve ilgili malzemelerin maliyetleri, türüne, markasına ve kullanım süresine göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, tek kullanımlık aralıklı kateterler daha uygun fiyatlıyken, uzun süreli kullanım için tasarlanmış Foley kateterleri biraz daha pahalı olabilir.


Ürün Türü Sağlayıcı Maliyet Tahmini (TL)
Foley Kateter Seti Medikal Marketler 50 - 150
Aralıklı Kateter (10’lu Paket) Eczaneler 100 - 300
İdrar Torbası Sağlık Malzemeleri Mağazaları 20 - 50
Steril Kayganlaştırıcı Jel Eczaneler 30 - 80

Bu makalede belirtilen fiyatlar, mevcut en güncel bilgilere dayanmaktadır ancak zaman içinde değişebilir. Finansal kararlar vermeden önce bağımsız araştırma yapmanız önerilir.


İdrar sondaları ve ilgili malzemeler genellikle eczaneler, medikal marketler ve sağlık malzemeleri mağazalarından temin edilebilir. Bazı durumlarda, sağlık sigortası bu malzemelerin bir kısmını veya tamamını karşılayabilir. Bu nedenle, sigorta kapsamınızı kontrol etmek ve gerekli reçeteleri almak önemlidir.

İdrar sondası kullanımı, birçok hasta için yaşam kalitesini artıran önemli bir tıbbi uygulamadır. Doğru kullanım ve bakım ile sonda kullanımına bağlı riskler minimize edilebilir. Her hastanın ihtiyaçları farklı olduğundan, sonda seçimi ve kullanımı konusunda mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılmalıdır.

Bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye olarak kabul edilmemelidir. Kişiselleştirilmiş rehberlik ve tedavi için lütfen nitelikli bir sağlık uzmanına danışın.